Srilankaanse aupairs in Libanon

Van 9 tot 11 juni nam ik deel aan een workshop over contact-induced change (taalverandering door taalcontact) in Leiden. Het was leuk, interessant en één verhaal wil ik jullie niet onthouden: De Libanese Fida Bizri vertelde over haar onderzoek en boek over ‘Pidgin Madam’. Er zijn in Libanon veel Madams die Srilankaanse aupairs en ´maids´ hebben. Er zijn ook andere aupairs (Filippijnse, Somalische) maar de Srilankaanse zijn het goedkoopst en daarom populair onder Madams (ja echt!). De madams en deze Srilankaansen hebben geen gemeenschappelijke taal dus er is in korte tijd een pidgin ontstaan. De enige Arabische input die de meisjes hebben is dag in dag uit, 24 uur per dag, van hun madams. Deze dames spreken alleen in de gebiedende wijs tegen ze: doe dit, doe dat. Gevolg is dat de imperatief de enige werkwoordsvorm is die ze kennen. In het pidgin komen dan ook alleen imperatieven voor, geen andere werkwoordsvormen. Dus als ze willen zeggen “Mijn vader stierf vorig jaar” zeggen ze zoiets als:'”Mijn vader Val dood! (vrouwelijk, 2e ps enkelvoud) vorig jaar”. Tijdens haar interviews kwam het vaak voor dat de auteur met de Madam praatte in het Arabisch, en dat Madam dan even het woord tot de aupair richtte in het pidgin. Dus ook Madam beheerste het pidgin. Het wordt gezien als een manier om Arabisch als eigen taal te gebruiken zodat de meisjes niet begrijpen wat er wordt gezegd, behalve als het expliciet voor hen bedoeld is, dan wordt pidgin gebruikt. Het boek van deze Fida Bizri is fascinerend, om minstens drie redenen: het is een degelijke linguistische analyse van Pidgin Madam; het laat zien dat pidgins niet alleen in de slavengemeenschappen van het Caribisch gebied zijn geproken, maar overal telkens weer kunnen ontstaan. En het geeft ons een kijkje in een wereld waar we weinig van weten. Helaas is het alleen in het Frans verschenen, maar er is goede hoop dat er ook een Engelse vertaling komt. Jacomine Nortier