16 mei: promotie Feike Dietz

Volgens het gangbare beeld lazen gelovigen van verschillende religieuze richtingen in de vroegmoderne Republiek elkaars boeken en zongen zij elkaars liedjes. Dat blijkt slechts één kant van het verhaal. In haar proefschrift biedt Feike Dietz zicht op een andere kant: de culturele verkokering in de wereld van de geïllustreerde religieuze literatuur. Tegengestelde opvattingen over woord- en beeldgebruik deden de gemoederen hoog oplopen en ongeschreven wetten legden de productie aan banden. De religieuze boekenmarkt, tot nu toe altijd geschetst als het brandpunt van internationale vernieuwing, blijkt voor de ontwikkeling van geïllustreerde religieuze literatuur afhankelijk te zijn geweest van buitenlandse voorbeelden en netwerken. Met deze conclusie van Dietz komen twee eeuwen geïllustreerde religieuze literatuur en cultuur in een verrassend ander licht te staan, en wordt bovendien een aanzet gegeven tot de studie naar religieuze woord- en beeldcultuur in een dynamisch internationaal en meertalig kader. Dietz onderzocht de veelbewogen drukgeschiedenis van het katholieke geïllustreerde boek Pia desideria. Dit boek was in de 17e en 18e eeuw een voorbeeld voor boekproducenten met verschillende religieuze overtuigingen. Teksten en plaatjes uit Pia desideriawerden door hen hergebruikt in verschillende genres en media: van meditatief manuscript tot kinderboek, van religieuze embleembundel tot centsprent. Verrassend genoeg handelden de katholieke en protestantse bewerkers in de Republiek niet rechtstreeks met elkaar, maar liever met geloofsgenoten uit Frankrijk, Duitsland of Engeland, zo stelt Dietz vast. De inspiratie voor de bewerkingen werd dus gehaald uit het buitenland, waar katholieke en protestantse literaire tradities zich al eerder vermengden. Buitenlandse intermediairs bemiddelden tussen de religieuze culturen in de Republiek. Het proefschrift van Feike Dietz, Literaire levensaders. Internationale uitwisseling van woord, beeld en religie in de Republiek, verschijnt bij Uitgeverij Verloren. ISBN: 978-90-8704-280-6. Datum en tijd: 16/5/2012 16:15 Locatie: Academiegebouw – Domplein 29, Utrecht Promotor 1: Prof. dr. E. Stronks Promotor 2: Prof. dr. M.R. Prak Promotor 3: Prof. dr. M. van Vaeck