Er zijn twee stageplekken voor studenten Nederlands bij Nederlab, een nieuw project dat in januari 2013 van start is gegaan, waarin een uiteenlopende groep onderzoekers, technici en redacteuren werkt aan het creëren van een laboratorium voor onderzoek naar veranderingspatronen in de Nederlandse taal en cultuur. Via Nederlab zullen onderzoekers en studenten alle gedigitaliseerde Nederlandstalige teksten van ca. 800 tot heden gezamenlijk kunnen doorzoeken en analyseren met deels binnen Nederlab ontwikkelde, gebruiksvriendelijke tekstanalysesoftware. […]

In de afgelopen NWO-ronde Vrije Competitie is een project gehonoreerd dat onder leiding van Sjef Barbiers uitgevoerd zal worden. Traditionele en moderne dialectatlassen beelden doorgaans losse taalkenmerken af op de kaart. Zo kun je in een atlas opzoeken waar men appelsien zegt en waar sinaasappel, waar het einde van het hele werkwoord wordt uitgesproken met een syllabische nasaal als in loopm, waar ze bakske zeggen in plaats van bakje, waar ze Ik denk da-st du kom-st met een uitgang –st op het voegwoord en het werkwoord en waar de volgorde Ik vind dat iedereen goed zwemmen kunnen moet gebruikelijker is dan de volgorde Ik vind dat iedereen goed moet kunnen zwemmen. Met die losse kenmerken kun je het Nederlandse taalgebied opdelen in dialectgebieden en iets leren over de geschiedenis van het Nederlandse taalgebied en de Nederlandse taal. […]

Het maken van een samenvatting of het opschrijven van kernpunten uit een tekst helpt wel enigszins bij het onthouden van informatie die je gelezen hebt. Maar nog altijd bij lange na niet zo veel als andere leestechnieken. Daarmee is dus ook samenvatten eigenlijk een verspilling van je kostbare studietijd: als je wat je leest beter wilt onthouden, kun je beter herlezen, leespauzes inlassen en jezelf overhoren. Zo concludeerden een groep onderzoekers van de Association for Psychological Science. Dit weekend stond een kort artikel over wat dan wel efficiënt is in de NRC. Het volledige rapport kun je hier nalezen.

Over 15 jaar zijn we allemaal artiestenOp 29 december schreef Geert Buelens in de NRC een opiniestuk over het in het begin jaren ’70 geopperde idee dat elke mens een kunstenaar is: wat in die jaren nog een wereldvreemde gedachte leek, wordt nu steeds vaker werkelijkheid. De volledige tekst is hier te vinden.

Op 17 en 18 januari vindt in Utrecht de afsluitende conferentie plaats van het NWO-onderzoeksproject The power of satire, dat geleid wordt door Marijke Meijer Drees (die in 2011 van Utrecht naar Groningen verhuisde en toen de opleiding Nederlands in Utrecht verliet) en Sonja de Leeuw (televisiewetenschappen, UU). In dat project onderzocht een team van o.a. 2 phd’s (onder wie Ivo Nieuwenhuis) en 1 post doc het cultuurverschijnsel satire door de tijd heen, niet westers en westers, vanuit de twee invalshoeken intermedialiteit en interculturaliteit. De projectbeschrijving is te lezen op www.powerofsatire.org.

Tijdens de conferentie, Satire Across Borders getiteld, zullen naast 4 keynotes, zo’n 30 kortere lezingen worden gehouden door onderzoekers van binnen en buiten Europa.
Alle gegevens over de verdere opzet van de conferentie, inclusief de jongste versie van het programma, vind je hier.

Voor studenten en phd’s is de toegang gratis. Wel graag registreren – hoe dat moet, staat op de genoemde site.

Het tweejaarlijkse Cross-Over congres benadert de letterkundige neerlandistiek vanuit een transhistorisch en interdisciplinair perspectief. Dit jaar willen we de deelnemers van Cross-Over uitdagen om vragen te stellen bij de verschillende grenzen waarmee zij tijdens hun onderzoek worden geconfronteerd. Dienen de grenzen van de literatuur een eigen onderzoeksveld te vormen, dienen zij helemaal te worden opgeheven, of is er juist behoefte om het terrein van de literatuur en de literatuurwetenschap verder of opnieuw af te bakenen? Wat gebeurt er bijvoorbeeld met onze perceptie van de Nederlandse literatuur als we die als een globaal verschijnsel gaan beschouwen (‘Global Dutch’)? Hoe kunnen we spreken van interdisciplinariteit als we het literaire veld als zodanig voor onszelf nog niet duidelijk hebben afgebakend? Gaat literatuur ‘over grenzen’ zodra literaire en maatschappelijke discoursen elkaar lijken te overlappen? In hoeverre is economische taal bijvoorbeeld ‘literair’ te noemen en beschikt literaire taal over ‘economische’ kenmerken? In hoeverre doen moderne media de grenzen tussen woord en beeld vervagen en hoe beïnvloedt die ontwikkeling onze perceptie van literatuur? […]

Jeroen Vandommele, sinds 1 oktober werkzaam als docent bij de afdeling Vroegmoderne Nederlandse letterkunde, heeft voor zijn proefschrift Als in een spiegel. Vrede, kennis en gemeenschap op het Antwerpse Landjuweel van 1561, de Vlaams-Brabantse prijs voor historisch onderzoek van 2012 gewonnen. Het proefschrift gaat over de vragen die centraal stonden op het rederijkersfestijn van 1561: kunnen literatuur en kunst de vrede en de eendracht in de wereld bevorderen? Hoe komt iemand tot ware zelfontplooiing? Welke kennis is zowel nuttig als deugdzaam om te bezitten? Op welke manier kan een burger de stedelijke gemeenschap het meest van dienst zijn? Vandommele concludeert in het proefschrift dat de rederijkers hun toneel beschouwden als een metafoor voor het leven, als relevant voor iedereen. De bijdragen aan het Landjuweel hielden het publiek aldus een spiegel voor waarin het visies op de mens en zijn leef- en denkwereld kon ontdekken. […]

Op dinsdag 11 december beginnen de NTR en VPRO met de TV-serie ‘De Gouden Eeuw’. Er hoort ook een website bij, met bijvoorbeeld een krant met nieuws over hoogte- en dieptepunten uit die tijd. In die krant tref je ook veel literaire gebeurtenissen aan, bij elkaar gezocht door onder anderen oud-studente van de opleiding Nederlands, Janneke Westerink.

Voor het nieuwe jaar zoekt DUB een stagiair. Heb je journalistieke ambities en wil je een paar maanden meedraaien op de redactie? Dan kun je hier aanmelden. Je ontvangt een stagevergoeding.

De Keuzegids Universiteiten verschijnt pas dinsdag, maar de faculteit laat al weten dat de BA opleiding Nederlands een van de zes opleidingen uit de faculteit Geesteswetenschappen van de UU is die op 1 staat in die gids. Zie voor meer informatie. Over Nederlands vermeldt de Keuzegids: “De Utrechtse docenten worden als zeer deskundig ervaren. De studenten vinden bovendien dat ze stimulerend onderwijs krijgen in goed gekozen werkvormen en dat de wetenschappelijke vorming dik in orde is.” Iets te wensen blijft er ook. Over het algemeen is de Keuzegids kritisch over de aandacht voor loopbaanvoorbereiding en praktijkgerichtheid van de opleidingen in de geesteswetenschappen.