Binnen de geesteswetenschappen van de KNAW ontwikkelt een consortium (met daarin onder anderen Bart Besamusca en Els Stronks) momenteel plannen om een onderzoeksagenda voor de toekomst (2025) te formuleren, getiteld DESIDERIA (Dutch Extensible and Searchable Infrastructure for Digital Explorative Reading and Information Analysis). Die agenda is gericht op onderzoek aan de hand van grote tekstcorpora en sluit aan bij huidige (inter)nationale projecten als CLARIN en CLARIAH. De agenda bouwt voort op bestaande projecten door op drie cruciale punten naar vooruitgang in reeds aanwezige tekstuele digitale infrastructuren te streven. Het accent ligt hierbij op infrastructuren rond Nederlandstalig materiaal, materiaal dat zich voor een belangrijk deel in Nederland bevindt, en taalbeschrijvingen die door Nederlandse onderzoekers zijn gemaakt.

Een van de drie actiepunten betreft het onderzoeken welke lacunes er zijn in bestaande datasets die bias veroorzaken met betrekking tot de mogelijke representativiteit van de genereerde data waardoor vernieuwend onderzoek kan worden belemmerd, en hoe die lacunes met behulp van crowdsourcing kunnen worden opgelost. Daarvoor hebben we een enquête opgesteld. Wij zijn er erg mee geholpen als zoveel mogelijk onderzoekers en collectiebeheerders deze enquête invullen, met name ook onderzoekers buiten Nederland. De enquête is hier te vinden.

Voor vragen en opmerkingen kunt u terecht bij coördinator Nicoline van der Sijs (post@nicolinevdsijs.nl) of onderzoeksassistente Anna Kirstein (anna.kirstein@meertens.knaw.nl).

In The Guardian een analyse van het terreinverlies van geesteswetenschappers, als ook een oplossing voor het probleem: “Humanities scholars need to […] engage in more public scholarship”. Als voorbeeld wordt het werk van letterkundig student Jodie Archer genoemd, die een computermodel ontwikkelde “that can predict New York Times bestsellers”.

Op het museum Muiderslot kun je stage lopen om een digitaal bladerboek te maken dat komt te liggen in het werkvertrek van P.C. Hooft in dat slot. Hoofts Nederlandsche Historiën is kort geleden al door het museum in woord en geluid ontsloten, en nu wil de museummedewerkers dit aanvullen met een digitaal bladerboek waarin allerlei koppelingen gelegd worden tussen in de kamer aanwezige voorwerpen en schilderijen, met citaten en fragmenten uit brieven en werken van P.C. Hooft. Heb je interesse, meld je dan even bij de afdeling Vroegmodern (e.stronks@uu.nl).

Daniel Janssen was een van de degenen die input leverde voor een Volkskrant-artikel over Nederlands gedrag op sociale media: is daar sprake van permanente verontwaardiging, en hoe die dan het hoofd te bieden? Het volledige artikel vind je hier.

Ook dit jaar nam Elsevier weer een enquête af onder hoogleraren en studenten om naar de kwaliteit van universitaire opleidingen te vragen. De opleiding Nederlandse taal en cultuur is volgens de hoogleraren in Nederland de beste van het land, de studenten plaatsten Utrecht op de tweede plaats. Alle informatie vind je hier.

De vroegmodern letterkundigen bij Nederlands (Feike Dietz, Jeroen Vandommele, Arnoud Visser, Els Stronks) maken deel uit van een nieuw, door NWO ondersteund onderzoeksproject naar het ontstaan van kennissamenlevingen. Aan het project werken onderzoekers van de UU, het Max Planck Institute for the History of Science en het HuygensING. Lees hier meer over de inhoud en het doel van het project.

Vanaf 29 augustus is op het Muiderslot een prachtige tentoonstelling te zien over P.C. Hooft, de voor ons welbekende zeventiende-eeuwse historicus en dichter. Ik heb als stagiair afgelopen maanden de opbouw van de tentoonstelling van dichtbij mogen meemaken en er mijn eigen steentje aan bijgedragen. Zo heb ik een digitaal programma gemaakt over liefdesemblemen, met de website emblems.let.uu.nl van Els Stronks als dankbare inspiratiebron en heb ik een stuk tekst geschreven in de catalogus bij de tentoonstelling.

De hoogtepunten van de tentoonstelling zijn onder andere de ruimte die wij schertsend de ‘dark room’ noemen: daarin besteden we aandacht aan Hoofts ondeugende kant als minnaar en worden zijn erotische gedichten op een speelse wijze tot leven gebracht. Een ander prachtstuk is een spandoek met ‘droomvrouwen’, beginnend met de stiletto run op – jawel – de P.C. Hooftstraat en eindigend met Helleonora Hellemans, de tweede vrouw van Hooft. Hooft was in zijn jonge jaren vaak verliefd en deelde zijn kennis over de liefde in zijn welbekende Emblemata Amatoria (1611) die ook tentoongesteld wordt. Hooft was ook een serieus man: in een van de zalen is zijn Nederlandsche Historiën te bewonderen, digitaal doorbladerbaar met prachtige audiofragmenten. De laatste zaal belicht het heden: de P.C. Hooftprijs. Als klapstuk is een laureatenbord te zien, speciaal gemaakt voor de tentoonstelling, met alle winnaars van de P.C. Hooftprijs tot nu toe. […]

Op 12 juni j.l. is in de KB te Den Haag de eerste complete editie van het beroemde Gruuthuse-handschrift verschenen als deel 13 in de reeks Middeleeuwse Verzamelhandschriften uit de Nederlanden. Vanwege de grote literaire kwaliteit van de teksten en de mateloos intrigerende verbinding met het leven in de metropool Brugge omstreeks 1400 is dit…

Dit najaar begint Anna-Luna Post, alumna van de researchmaster Ancient, Medieval and Renaissance Studies, onder begeleiding van Arnoud Visser aan haar promotieonderzoek naar de roem en reputatie van Galileo Galilei. Galileo was misschien wel de meest omstreden wetenschapper aller tijden, en vanaf het begin van zijn carrière probeerden verschillende groepen en individuen zijn roem en reputatie te schaden of juist te bevorderen. Doel van het project is achterhalen op welke manier Galileo’s roem tot stand kwam en hoe zijn reputatie, die vaak in niet-wetenschappelijke kringen gevormd werd, zijn geloofwaardigheid als wetenschapper beïnvloedde. Het onderzoek richt zich met name op de tekstuele culturen van Italië en de Nederlandse Republiek, en zal gebruik maken van digitale methoden om grote hoeveelheden correspondentie te analyseren. Het project werd gehonoreerd in het programma Promoties in de Geesteswetenschappen van NWO.

Op 1 mei geven Roel Smeets en Marion Prinse samen een lezing in Perdu, op een lezingavond met als thema ‘Arbeid en Literatuur’. De lezing van Roel Smeets en Marion Prinse zal gaan over representaties van arbeid in hedendaagse romans, en komt voort uit onderzoek dat zij in de Research Master Nederlandse letterkunde deden in het kader van het grotere onderzoeksproject Diversiteit In Proza (o.l.v. Saskia Pieterse). Meer informatie vind je hier.